Czym różni się coaching biznesowy od mentoringu?

Dołącz do klubu przedsiębiorczych osób – Founders.pl.

Czym jest coaching, a czym mentoring biznesowy? Dla wielu to po prostu wsparcie specjalisty w zakresie rozwoju przedsiębiorcy. W wielkim uproszczeniu rzeczywiście można tak o tych obu metodach powiedzieć, jednak jak się okazuje, wrzucanie ich do jednego worka jest błędem. Często bywa tak, że obszar coachingu i mentoringu się na siebie nakładają, czy przenikają, jednak jedna i druga metoda wykorzystywana jest w innych sytuacjach i przede wszystkim wykorzystuje się w nich zupełnie różne narzędzia. 

Mogą Cię zainteresować

Co znosi głowa foundera?

Porażki to nieodłączny element biznesu. Czy warto o nich opowiadać?

Coaching a mentoring – na czym polega różnica?

– Coach nie doradza, nie daje wskazówek, nie poprowadzi za rękę. Coach towarzyszy swojemu klientowi w pokonywaniu własnych słabości i barier, poniekąd uczy klienta samodzielnie rozwiązywać problemy. Zadaje dużo pytań, żeby klient sam dotarł do sedna problemu, odkrył nową perspektywę, zachęca do pogłębionej refleksji. Mentor to osoba, która jest doświadczona w danym obszarze. Mentor motywuje do samodzielnego rozwiązywania problemów, ale również udziela rad, wskazówek i dzieli się własnym doświadczeniem – komentuje Marta Kowalczyk-Rompała, CEO HUB HR, doradca zawodowy, mentorka i coach biznesowy.

Grażyna Arendt, terapeuta, hipnoterapeuta, coach, specjalista z zakresu rozwoju osobistego i pomocy psychologicznej tłumaczy, że mentor to ktoś, kto uczy, ekspert w dziedzinie, tłumaczy, dzieli się wiedzą i doświadczeniem, ogólnie ma wiedze w temacie. Coach zaś, jak mówi mi specjalistka, nie musi być specem w temacie, za to ma narzędzia w postaci pytań i drążenia, skłaniania do refleksji, towarzyszy klientowi w osiągnięciu jego celu, przy użyciu zasobów i wiedzy klienta, a nie swojej własnej z materii i w której rozwija się klient. W roli coacha jest zadawać pytania i skłaniać klienta do refleksji, poszerzać jego perspektywę. I to jest jego głównym celem.

– W uproszczeniu: Brak Ci wiedzy? Chcesz się szkolić i uczyć? Idź do mentora. Potrzebujesz oddzielić ziarna od plew, uporządkować chaos, potrzebujesz refleksji, bądź też kogoś, kto pomoże ci wykrzesać jeszcze więcej z Twoich własnych zasobów i wiedzy? Idź do coacha  – dodaje Grażyna Arendt.

Zarówno mentoring, jak i coaching jest procesem. To partnerska relacja

Agata Rybarska posiada ponad 15 lat doświadczenia w korporacjach z zakresu marketingu i sprzedaży, jest certyfikowaną mentorką biznesową EMCC i akredytowanym coachem ICF. Specjalistka tłumaczy mi, że zarówno coaching, jak i mentoring to partnerska relacja, której celem jest maksymalizacja potencjału klienta. W najprostszych słowach można też powiedzieć, że to facylitacja zmiany. Największa różnica między nimi polega na tym, że: coach tak prowadzi klienta, aby on sam odkrył odpowiedzi na nurtujące go pytania. Natomiast mentor, oprócz umiejętnego zadawania pytań i aktywnego słuchania, może podzielić się swoją wiedzą i podpowiedzieć warte rozważenia rozwiązania.

– Zarówno coaching jak i mentoring to procesy rozwojowe – jeśli mają charakter biznesowy, są zazwyczaj ukierunkowane na rozwój biznesu. Mogą dotyczyć optymalizacji procesów operacyjnych, zwiększenia rentowności sprzedaży lub stworzenia biznesplanu. Narzędziem pracy zarówno coachów jak i mentorów są pytania, skłaniające podopiecznego do refleksji i poszukiwania rozwiązań. Mentoring bywa jednak określany również pojęciem „coaching +”, bowiem mentor, w odróżnieniu od coacha, powinien mieć dodatkowo wiedzę i doświadczenie w relewantnym dla procesu mentoringowego zakresie. Tą wiedzą i doświadczeniami w razie potrzeby może się z podopiecznym podzielić – komentuje Małgorzata Warda, Konsultant, mentor i trener biznesu oraz executive coach, wykładowca MBA.

Szymon Lach, ekspert w dziedzinie sprzedaży B2B, B2C, rekrutacji i sztuki wywierania wpływu dodaje, że zadaniem coacha jest pobudzenie coachee do samodzielnego poszukiwania rozwiązań w oparciu o jej własne zasoby. Praca coacha koncentruje się głównie na zadawaniu dobrych i trafnych pytań, które mają zainspirować coachee do innego, szerszego spojrzenia na sprawę. Mentoring to forma wymiany doświadczeń. Polega na dzieleniu się swoimi praktykami z osobą odbywającą mentoring i podpowiadaniu rozwiązania dla zgłaszanego problemu.

Kiedy potrzebujemy coacha, a kiedy mentora?

Mentoring i coaching dla laika mogą wydawać się bardzo podobnymi metodami. Jednak w zupełnie innych sytuacjach zgłaszamy się do coacha, a w innych do mentora. Jakie są zatem cele coachingu, a jakie mentoringu? Kiedy potrzebna jest pomoc coacha, a kiedy mentora? Czego szukac w takiej relacji? Jak wynika z wypowiedzi specjalistów, coaching może pomóc nam, gdy natrafiliśmy na przeszkodę w swoim działaniu, czy nasz rozwój osobisty został zahamowany, jednak nie wiemy, jak rozwiązać dany problem i co jest jego przyczyną. Natomiast mentor jest nam potrzeby, gdy ograniczenia, na które natrafiliśmy, wynikają z braku odpowiedniej wiedzy lub doświadczenia z konkretnego zakresu.

– Coaching polecam osobom, które chcą popracować nad odnalezieniem celu i nad zmianą w różnych wymiarach – osobistym lub zawodowym. Do mentora z kolei przychodzi się z konkretnym celem, który chcemy zrealizować, ale nie wiemy jak. Doświadczony mentor może pomóc nam odnaleźć drogę do osiągnięcia celu albo zainspirować swoją historią i podejściem do tematu – komentuje Marta Kowalczyk-Rompała.

Gdy coaching i mentoring się łączą

Wiemy już, czy różni się coaching od mentoringu i w jakich sytuacjach potrzebne jest nam jedno i drugie podejście. Jednak, czy może być tak, że przedsiębiorca potrzebuje wsparcia z tych obydwóch obszarów jednocześnie? Grażyna Arendt tłumaczy mi, że jak najbardziej zdarza się, że mogą być potrzebne oba te podejścia. To zależy od celu i potrzeb klienta, firmy. Jak tłumaczy specjalistka, czasem warto użyć coachingu, żeby dojść do tego, że potrzeba nam mentoringu w pewnych kwestiach.

– Mentor często korzysta z metod wykorzystywanych w coachingu, ale jest też ekspertem dziedzinowym i to właśnie tą wiedzą może się podzielić – dodaje Marta Kowalczyk-Rompała.

Natomiast Szymon Lach tłumaczy, że często obie formy mieszają się ze sobą podczas jednego spotkania. Rzadko sesja mentoringowa jest czystym mentoringiem lub sesja coachingowa jest czystym coachingiem. Co do zasady można stwierdzić, że mentoring będzie częstszym rozwiązaniem w przypadku osób, które są na starcie określonej drogi i poszukują prawidłowych wzorców postępowania. Coaching może być lepszą formą dla osób, które mają już jakiś pakiet doświadczeń i potrafią spojrzeć na siebie samych nieco z boku po to, żeby dokonać analizy własnego potencjału i poszukać w nim sposobu rozwiązania danej sytuacji.

– Mając międzynarodowe przygotowanie do prowadzenia procesów mentoringowych jak i coachingowych pracuję w formule „blended” – czyli łączonej. Dostosowuje narzędzia i metody pracy do sytuacji, celów i preferencji zarówno klienta, jak i samego procesu. Zależy mi bowiem na tym, aby proces był efektywny, a podopieczny, czyli coachee lub mentee, czuł się komfortowo – tłumaczy Małgorzata Warda.

Na co zwracać uwagę przy wyborze coacha?

Załóżmy, że rozumiejąc różnicę między coachingiem i mentoringiem, przedsiębiorca określa swoje potrzeby i decyduje się skorzystać z business coaching. Wpisując w google “coach Warszawa” wyskoczy nam niekończąca się lista specjalistów. Jak więc podjąć decyzję? Na co zwrócić uwagę przy wyborze specjalisty do sesji coachingowych?

Według Marty Kowalczyk-Rompały zarówno relacja klienta z coachem, jak i z mentorem, jest partnerska i opiera się na wzajemnym zaufaniu. Jak tłumaczy specjalistka, zawód coacha odznacza się różnymi specjalizacjami, więc przede wszystkim powinniśmy zastanowić się, nad czym chcemy pracować i sprawdzić, czy dany coach się w tym specjalizuje. Marta uważa, że z coachem trzeba „poczuć chemię”, bo bez tego ciężko nam będzie się otworzyć i współpraca będzie trudna dla obu stron, a jej efekty niezadowalające.

– W przypadku coacha warto zwrócić uwagę na umiejętność słuchania i zadawania właściwych pytań. Często sesja coachingowa sprowadza się do odkrycia i zadania jednego, najważniejszego pytania, które pozwala złapać właściwą perspektywę i znaleźć rozwiązanie swojego problemu. Warto również zwrócić uwagę na to, jaka jest specjalność coacha i dobrać ją zgodnie z obszarem, którego dotyczy problem do rozwiązania – dodaje Szymon Lach.

Na co zwracać uwagę przy wyborze mentora?

Coaching musi umieć zadawać pytania, mieć zbliżoną specjalizację do obszaru naszego problemu i powinniśmy poczuć z nim “chemię”. A jak wygląda to w przypadku mentora? Jak wybrać specjalistę z tego zakresu? Marta Kowalczyk-Rompała tłumaczy mi, że mentorem może być starsza stażem osoba z organizacji, w której pracujemy, ale może też być to ktoś spoza organizacji. Według specjalistki mentora wybieramy pod kątem eksperckości i doświadczenia w danym obszarze. Jeśli na przykład chcemy popracować nad strategią marketingową, to wybieramy mentora, który ma na swoim koncie sukcesy w tworzeniu takowych.

– Warto zwrócić uwagę na doświadczenia w obszarze, w którym potrzebne jest wsparcie. Chcąc wzmocnić kompetencje managerskie, warto na mentora wziąć osobę, która ma doświadczenie w zarządzaniu. Ciekawym aspektem jest kwestia np. tej samej branży. Jedna szkoła mówi, żeby mentor miał jak najbardziej spójne, zbieżne doświadczenia. Inna mówi, żeby mentor nie miał bezpośredniej i zbyt silnej styczności np. branżą osoby, która chce uzyskać wsparcie. Taki brak styczności daje możliwość uzyskania szerszej perspektywy i bycia bardziej kreatywnym w procesie przenoszenia doświadczeń – tłumaczy Szymon Lach.

Agata Rybarska podpowiada natomiast, że wybierając mentora biznesowego, warto wziąć pod uwagę co najmniej trzy kryteria:

• Po pierwsze, wybierzmy kogoś, kto ma aktualną wiedzę i praktyczne doświadczenie w obszarze, nad którym chcemy pracować. Nie chodzi o to, żeby mentor miał dokładnie taki sam profil zawodowy jak mentee, bo jedną z wartości z tej współpracy jest właśnie pokazanie innych perspektyw. Ważne jednak, żeby wyzwania, z jakimi mierzy się mentee były jasne i znane mentorowi z praktyki. 
• Po drugie, sprawdźmy, czy osoba, którą wybieramy, ma doświadczenie w byciu mentorem, idealnie jeśli posiada międzynarodową akredytację weryfikującą ilość przepracowanych godzin, rekomendacje klientów i praktyczny warsztat. Nie każdy może być mentorem, prowadzenie procesu mentoringowego wymaga określonego warsztatu i umiejętności (nie tylko doświadczenia biznesowego). 
• Po trzecie, sprawdźmy, czy na pierwszym spotkaniu pojawia się porozumienie, tzw. chemia. Mentor to nie przyjaciel, ale skuteczność mentoringu w dużej mierze zależy od jakości relacji, więc warto wybrać osobę, z którą jej budowanie nie będzie budziło w nas oporu. Relacja to w mentoringu jedna z kluczowych sił napędowych.

Nieważne, czy mentor, czy coach, ważne, żeby było “flow”

Grażyna Arendt dodaje, że poza kompetencjami, certyfikatami i wartościami, którymi się coach/mentor kieruje w pracy, najistotniejsze jest to, czy jest między nami, a specjalistą tzw. “flow”.

– W obu przypadkach warto zwrócić uwagę na przygotowanie merytoryczne mentora lub coacha. Profesjonalny mentor lub coach powinien mieć odpowiednie przygotowanie, najlepiej poświadczone certyfikacją lub akredytacją. To gwarancja nie tylko profesjonalnego warsztatu, ale i prowadzenia procesu w oparciu o wysokie standardy etyczne i efektywność tego działania. W końcu powierzamy tej osobie nasz rozwój osobisty – podobnie jak lekarzowi powierzamy swoje zdrowie. Szukając mentora warto też zwrócić uwagę na jego background. Nie oznacza to, że mentor musi się wywodzić z tej samej branży co my – jeśli na przykład chcemy popracować nad rozwojem kompetencji w obszarze sprzedaży 1:1, warto poszukać mentora, który sam realizował procesy sprzedażowe, negocjował kontrakty handlowe itp. – podsumowuje Małgorzata Warda.

Coaching indywidualny oraz mentoring, to bardzo ciekawe propozycje dla osób, które chcą się rozwijać w swoim życiu zawodowym. Pamiętajmy jednak, że skuteczność coachingu i mentoringu zależna jest od dobrania odpowiedniego specjalisty, który posiada odpowiednie umiejętności. Rolą coacha i mentora jest towarzyszenie klientowi i sprawienie, by wyznaczone cele (choć na różnych obszarach) zostały zrealizowane. Dobry coach i mentor konsekwentnie dąży, aby w procesie coachingu, czy mentoingu klient znalazł odpowiedź na nurtujące go pytania.

Polecamy również

Natalia Hatalska: żyjemy w dwóch światach, które wzajemnie się wykluczają

Michał Misztal (Startup Academy): polski ekosystem musi odciąć się od kroplówki z publicznymi środkami

Polski Grenton bije się o miano lidera branży smart home

Cudem przeżył potrącenie przez pociąg. Dziś jest właścicielem kultowej marki GOUDA WORKS