Zmiany w kodeksie pracy w 2021r. – nowe regulacje pracy zdalnej

Podniesienie kary dla pracodawców zatrudniających alimenciarzy

1 grudnia 2020 roku weszła w życie zmiana, która w dużym stopniu dotyczy pracodawców. Ci, którzy zatrudniają osoby uchylające się od nałożonego na nie obowiązku alimentacyjnego będą mogli zostać ukarani grzywną sięgającą nawet do 45 tys. zł. Alimenciarzem jest osoba, którą prawnie zobowiązano do płacenia alimentów na dziecko i od ponad 3 miesięcy nie spełnia tego obowiązku oraz przeprowadzana jest wobec niej egzekucja świadczeń alimentacyjnych i należności dla skarbu państwa. 

Wyższe kary za nielegalne zatrudnienie

Wraz z poprzednią zmianą wprowadzono jednocześnie aktualizację odnośnie kar za zatrudnianie pracowników ,,na czarno’’. Każdy pracodawca, który przyjmie pracownika w sposób nielegalny, będzie mógł zostać ukarany grzywną  w wysokości od 10 do 30 tys. złotych. 

Obowiązek ewidencjonowania umów o dzieło 

Już od 1 stycznia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych zbiera informacje dotyczące umów o dzieło. Każdy pracodawca, który chce zawrzeć umowę o dzieło jest zobowiązany poinformować o tym ZUS. Na zgłoszenie formalności pracodawca ma 7 dni od momentu zawarcia umowy w pracownikiem.

Mogą Cię zainteresować

Jak prawo autorskie może zniszczyć Twój sklep internetowy?

Cło i VAT od przesyłek spoza UE. Czy za zakupy na Aliexpress zapłacimy więcej? Zbliża się pakiet dla e-commerce [Komentarz prawnika]

Praca zdalna w kodeksie pracy

Planowane jest uregulowanie, że pracodawca nie będzie mógł zmusić pracownika do pracy zdalnej, natomiast wyjątek stanowi stan nadzwyczajny (np. pandemia) czy też zdarzenie losowe. Wobec tego pracownik będzie mógł poprosić o możliwość przejścia na pracę zdalną, w formie pełnej lub w trybie hybrydowym. 

Pojawiła się nowa propozycja, mianowicie, jeżeli pracownik z jakiegoś powodu nie będzie mógł przyjechać do pracy, to zamiast brać urlop na żądanie, będzie mógł przejść danego dnia na tryb zdalny. Ministerstwo przewiduje 12 takich dni w roku, a wśród beneficjentów wymienia przede wszystkim rodziców i opiekunów. Taka możliwość będzie występować tylko wtedy, gdy wypełnienie obowiązków zawodowych będzie możliwe w domu, w przeciwnym razie pracownik będzie musiał zabrać urlop na żądanie. 

Wśród zmian w Kodeksie pracy mają zostać uregulowane także kwestie ekonomiczne związane z home office. Pracodawca ma być zobowiązany do pokrycia wszelkich kosztów związanych z zakupem, instalacją i utrzymaniem wszelkich urządzeń i narzędzi potrzebnych do wykonywania pracy. Firma opłaci Internet i prąd zużyty podczas pracy. Ta kwestia nie jest w pełni wyjaśniona, bowiem ciężko obliczyć, jaki procent miesięcznego rachunku został wygenerowany podczas wykonywania obowiązków. Wobec tego ma zostać dopuszczona opcja ,,uzgodnienia’’. Oznacza to, że z pracodawcą będzie można się umówić na jakąś określoną kwotę. Jeżeli nie ma konieczności zakupu nowego sprzętu i pracownik korzysta z prywatnych urządzeń, wówczas przysługuje mu rekompensata, ustalona pomiędzy pracodawcą a zatrudnionym. 

Szkolenie BHP podczas wykonywania przez pracowników pracy zdalnej musi przeprowadzić pracodawca, natomiast za odpowiednie dostosowanie stanowiska pracy do przedstawionych wymogów odpowiadać będzie sam pracownik. Projekt ten przewiduje możliwość przeprowadzenia kontroli przez pracodawcę w tym zakresie. Co za tym idzie, wypadek podczas pracy zdalnej będzie traktowany tak samo jak każdy inny wypadek przy pracy. Tym samym będzie można uzyskać odszkodowanie, ale konieczne będzie zgłoszenie zdarzenia, a następnie wyrażenie zgody na oględziny w miejscu pracy. 

W Kodeksie pracy będzie można znaleźć propozycję, aby pracownik zdalny mógł składać wszelkiego typu wnioski w formie elektronicznej. Oprócz tego zostanie wprowadzony zakaz dyskryminacji pracownika zdalnego, co więcej pracodawca nie będzie mógł zwolnić zatrudnionego tylko ze względu na to, czy chce, bądź nie chce pracować na home office.

Na polecenie pracodawcy, pracownik wykonujący pracę zdalną ma obowiązek prowadzenia ewidencji wykonywanych czynności, która w szczególności zawiera opis tych czynności, a także  czas ich wykonania. Pracownik sporządza ewidencje wykonywanych czynności w formie i z częstotliwością określoną w poleceniu pracodawcy. 

Mogą Cię zainteresować

Pakiet VAT e-commerce. Jakie zmiany wchodzą w życie 1 lipca

Elektroniczny KRS. Duża zmiana w prawie od lipca

Na chwilę obecną trwają jeszcze rozmowy w celu ustalenia wszystkich szczegółów, lecz założenie jest takie, aby nowe przepisy zaczęły obowiązywać trzy miesiące po ustąpieniu pandemii COVID-19. Do tego czasu obowiązują zapisy z Tarczy Antykryzysowej 4.0, tj. 

• Podczas przebywania na kwarantannie pracownik może wykonywać pracę na rzecz pracodawcy, jeżeli pozwala mu na to jego stan zdrowia i wtedy może zachować prawo do wynagrodzenia. Warto mieć na uwadze, że na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy z powodu nałożenia kwarantanny. Jednocześnie pracownik, który został skierowany na kwarantannę lub izolację może ubiegać się o wynagrodzenie za czas choroby lub zasiłek chorobowy. 
• Wypłata świadczeń z tytułu choroby jest zależna od decyzji inspektora sanitarnego w oparciu o zasady ogólne. W przypadku, gdy pracownik dobrowolnie powstrzyma się od pracy i nie otrzyma zaświadczenia lekarskiego ani decyzji inspektora sanitarnego, nie będzie mu przysługiwało prawo do świadczeń pieniężnych w razie choroby. 
• W okresie obowiązywania stanu epidemii pracodawca może polecić pracownikowi pracę zdalną, nie jest wymagana forma pisemna, lecz ze względów dowodowych warto zlecić pracodawcom jej wykonanie. 

Wzrost płacy minimalnej

Z początkiem 2021r. zmieniło się najniższe krajowe wynagrodzenie. Osoby pracujące na pełnym etacie nie mogą zarabiać mniej niż 2800 złotych brutto, czyli ok. 1920,62 zł netto. Jednocześnie zwiększeniu ulegną dodatki czy odprawy. Natomiast minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych wynosi w 2021 r. 18,30 zł brutto.

• Minimalne wynagrodzenie (umowa o pracę) – 2800 zł (brutto), 2061,67 zł (netto)
• Minimalna stawka godzinowa (umowa zlecenie)- 18,30 zł (brutto), 13,37 zł (netto)

Odprawa z tytułu zwolnień grupowych- maksymalna wysokość odprawy pieniężnej z tytułu zwolnień grupowych nie może przekraczać kwoty piętnastokrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy:

15 × 2800 zł = 42 000 zł

Równe zarobki kobiet i mężczyzn 

Nowe przepisy miałyby wyrównać płace kobiet i mężczyzn na takich samych stanowiskach. Projekt ustawy zakłada, że mężczyźni oraz kobiety, bez względu na rasę czy orientację, zatrudnieni na tym samym stanowisku powinni otrzymywać takie samo wynagrodzenie. W sytuacji, gdy pracodawca nie zrówna więc zarobków pracowników, osoba zarabiająca mniej niż z kolega z pracy na tym samym stanowisku, może pozwać pracodawcę do sądu. Pracodawca, który nie zastosuje się do nowej ustawy może zostać ukarany karą grzywny, a nawet kilku lat pozbawienia wolności.

Urlop wypoczynkowy

Aktualnie, 26 dni urlopowych przysługuje pracownikowi z 10-letnim stażem, a 20 dni osobom poniżej takiego stażu (co ważne wlicza się w to okres zatrudnienia, ale także szkołę średnią lub zawodową oraz szkołę wyższą).

Porozumienie Związków Zawodowych zaproponowało, żeby zwiększyć pracownikom z 30-letnim stażem liczbę dni urlopowych z 26 do 31 dni. Powodem tego jest stwierdzenie, że według badań Polacy zmagają się ze sporym poziomem stresu i dużym przepracowaniem. 

W kwestii urlopu zaległego pracownik ma prawo na jego wykorzystanie do 30 września 2021r. Pracodawca ma prawo wysłać pracownika na zaległy urlop, a ten zobowiązany jest z niego skorzystać,  w przeciwnym razie organ kontrolujący może nałożyć na pracodawcę karę. 

Mogą Cię zainteresować

Płatność kryptowalutami, bramką czy przelewem? Przegląd systemów obsługi płatności na stronach internetowych okiem prawnika

Firma w Czechach albo ucieczka do raju podatkowego? Nie tak szybko. Rząd szykuje pakiet uszczelniający

Zmiany dla pracujących rodziców

• Elastyczny czas pracy – rodzice dzieci do 6 roku życia będą mieli możliwość złożenia wniosku, aby wykonywać pracę w trybie przerywanym, przy uwzględnieniu indywidualnego rozkładu czas pracy.

• Zwiększy się wymiar zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia dla pracowników wychowujących dziecko z 2 do 5 dni w roku kalendarzowym (co odpowiada liczbie 40 godzin)

• Obowiązkowe wykorzystanie urlopu ojcowskiego wynoszącego 6 tygodni, bez możliwości jego skrócenia. Dotychczas zgodnie z przepisami okres tego urlopu przypadał na 2 tygodnie z możliwością jego skrócenia.

• Nowe możliwości zwolnienia z pracy z powodu nagłej i losowej sytuacji dla pracujących rodziców- wszystkie zdarzenia ma określić nowe rozporządzenia w sprawie usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz zakres przysługujących pracownikom zwolnień od pracy

• Proponuje się skreślenie możliwości skrócenia pierwszej części urlopu rodzicielskiego do 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie. W takim przypadku stosowane będą przepisy ogólne o 8-tygodniowym urlopie w pierwszej części.

Propozycja ustawy ma na celu pomóc pracującym rodzicom i znacznie ułatwić im godzenie obowiązków zawodowych z prywatnymi. Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku. 

Jak zmiany kodeksu wpłyną na pracodawców i pracowników ?

Z punktu widzenia pracodawcy przyszłe zmiany w kodeksie pracy zdecydowanie spowodują zwiększenie kosztów związanych z samym utrzymaniem pracowników. Z drugiej strony dla pracownika zmiany będą korzystne, chociażby ze względu na zwiększenie dni urlopowych czy podwyższenie płacy minimalnej. Obecnie coraz mniej osób jest zatrudnianych na umowę o pracę. Wynika to faktu, iż są inne formy zatrudnienia, bardziej elastyczne i korzystne dla pracowników, choć jeszcze bardziej dla pracodawców.