Z dniem 1 lipca 2018 roku zostanie wprowadzony split payment czyli inaczej system podzielonej płatności. Jest to jedna z istotniejszych zmian dotyczących podatku VAT, które miały zostać wprowadzone w 2018 roku Zgodnie z założeniami Ministerstwa Finansów system ten ma działać jako narzędzie stabilizujące wpływy z tytułu podatku VAT, zapewnić bezpieczeństwo podatkowe i gospodarcze dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, a przede wszystkim ma być skutecznym orężem w walce z wyłudzeniami VAT. Jak jednak split payment wpłynie na sytuację finansową nas Przedsiębiorców ?
Przede wszystkim, trzeba powiedzieć, że głównym założeniem split payment jest oddzielenie kwoty podatku VAT od należnej kwoty brutto, która to zamiast trafić na „bieżące konto” przedsiębiorcy zostanie przekazana na specjalnie do tego celu wydzielony rachunek bankowy – rachunek VAT.
Mechanizm podzielonej płatności znajdzie zastosowanie jedynie w stosunku do transakcji, które dokonywane są pomiędzy przedsiębiorcami (B2B). Zatem nie będzie występował w relacji pomiędzy przedsiębiorcą a nabywcą, który jest osobą fizyczną działalności gospodarczej nieprowadzącą, czyli konsumentem (B2C).
W początkowym okresie obowiązywania mechanizm split payment opierać ma się na zasadzie dobrowolności. Przede wszystkim podkreślić należy, że inicjatywę w zakresie wyboru dokonania płatności w systemie podzielonej płatności posiadać będzie nabywca towaru lub usługi. To nabywca ma zdecydować czy chce dokonać zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Warto podkreślić, iż istnieją pewne wątpliwości co do owej dobrowolności stosowania, choćby z uwagi na fakt, iż podmiot najbardziej zainteresowany stosowaniem tego mechanizmu, czyli dostawca, w zasadzie nie ma żadnej możliwości sprzeciwienia się jego zastosowaniu.
Zgodnie z założeniami zmienionej ustawy z systemu podzielonej płatności będą mogli skorzystać nabywcy, którzy otrzymali fakturę wraz ze wskazaną kwotą należnego podatku VAT. Nie można dokonać płatności w systemie split payment za faktury dokumentujące czynności zwolnione z podatku lub niepodlegające podatkowi. Wiąże się to z faktem, iż w ramach split payment musi zostać zapłacona jakakolwiek kwota podatku VAT. Warto podkreślić, że płatności dokonywane w systemie podzielonej płatności mogą być realizowane jedynie w polskiej walucie, wykluczone jest więc dokonanie zapłaty w walucie obcej.
Płatność należności wynikającej z faktury VAT w ramach mechanizmu split payment będzie odbywała się na dwa rachunki bankowe. Jeden „normalny” rachunek bankowy dostawcy, gdzie zostanie uiszczona wartość należności netto za dostawę towaru lub usługi, drugi na specjalnie do tego utworzony rachunek bankowy – rachunek VAT, na który przelana zostanie wartość podatku VAT. Zgodnie z założeniami – płatność w split payment ma być realizowana w ramach jednego zlecenia, następnie bank lub SKOK prowadzący rachunek bankowy podatnika ma podzielić kwotę przelewu na dwa konta. Banki lub SKOK-i mają umożliwić realizację płatności zgodnie z mechanizmem podzielonej płatności poprzez zakładanie dla przedsiębiorców specjalnych rachunków VAT. Ponieważ ten specjalny rachunek VAT ma być powiązany z rachunkiem „normalnym” przedsiębiorca może posiadać maksymalnie tyle rachunków VAT ile posiada bieżących rachunków w danym banku.
Otwarcie oraz prowadzenie specjalnego rachunku bankowego VAT ma być wolne od dodatkowych prowizji i opłat należnych dla banku. Warto wiedzieć, iż pierwotnie zmiana ustawy wskazywała, że otwarcie a następnie prowadzenie rachunku VAT nie może wiązać się z prowizjami i opłatami. Obecnie mowa jest o zakazie stosowania dodatkowych opłat i prowizji. Wynika więc z tego, że banki – odmiennie od wcześniejszego założenia – będą mogły pobrać wyższą opłatę ze względu na prowadzenie specjalnego rachunku bankowego. Ministerstwo Rozwoju i Finansów tłumaczy powyższą zmianę tym, że banki przy otwieraniu i prowadzeniu rachunków rozliczeniowych w ogóle nie mogłyby pobierać opłat i prowizji oraz tym, iż spora część ciężaru związana z wprowadzeniem podzielonej płatności będzie spoczywać właśnie na bankach, gdyż to one będą zobowiązane do przygotowania infrastruktury potrzebnej do utworzenia rachunku VAT, a to jak wiadomo wiąże się z kosztami. Z tego względu istnieje obawa, że wraz z prowadzeniem mechanizmu podzielonej płatności możemy spodziewać się również wzrostu kosztów za prowadzenie firmowych rachunków bankowych. Warto też dodać, że choć jeśli przedsiębiorcy prowadzący działalność w ramach CEIDG nie założyli rachunku firmowego, a korzystają do rozliczeń z rachunku prywatnego – co wcale nie jest zakazane, a za razem dla takich osób bank taki rachunek z oczywistych względów założy – to rachunki te nie będą najprawdopodobniej obsługiwać płatności w ramach split payment.
Pozostając jeszcze przy temacie rachunku VAT podkreślić trzeba, iż podatnik będzie miał do niego ograniczony dostęp, nie będzie posiadał on swobody w zakresie dysponowania tymi środkami. Przede wszystkim pieniądze zgromadzone na tym rachunku będzie mógł przeznaczyć na dokonanie płatności kwoty podatku VAT na rzecz dostawców podczas stosowania mechanizmu podzielonej płatności lub też do uregulowania zobowiązania podatkowego do urzędu skarbowego należnego z tytułu VAT. Dodatkowo przedsiębiorca będzie mógł dokonywać przelewu z jednego rachunku VAT na inny rachunek VAT, który posiada w tym samym banku.
Przedsiębiorca chcąc wykorzystać środki zgromadzone na rachunku VAT na inne cele zobowiązany będzie do uzyskania zgody naczelnika urzędu skarbowego. Naczelnik urzędu skarbowego w drodze postanowienia wydaje zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT na bieżący rachunek przedsiębiorcy. Naczelnik powinien wydać powyższe postanowienie w terminie 60 dni od dnia, w którym otrzymał wniosek. Przedsiębiorca składając taki wniosek zobowiązany jest do wskazania wysokości środków jaka mają zostać przelana na jego rachunek bankowy.
Ustawa przewiduje także okoliczności uprawniające Naczelnika do odmowy wydania zgodny na przekazanie przedsiębiorcom środków, które ten zgromadził na rachunku VAT. Sytuacja taka będzie miała miejsce, gdy:
- podatnik posiada zaległości podatkowe – w wysokości odpowiadającej zaległości w podatku wraz z odsetkami za zwłokę, istniejącej na dzień wydania decyzji,
- zachodzi obawa, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane, a przede wszystkim kiedy podatnik trwale nie regulował wymagalnych zobowiązań podatkowych lub dokonuje on czynności, które polegają na zbywaniu majątku w celu utrudnienia lub udaremnienia egzekucji z tytułu podatku,
- wystąpi zaległość podatkowa lub zostanie stwierdzone dodatkowe zobowiązanie podatkowe.
Ustawodawca przewidział również pewne środki mające zachęcić podatników do stosowania mechanizmu podzielonej płatności, które mają zapewnić im korzyści. I tak w stosunku do podatników, którzy zdecydują się stosować split payment, nie znajdą zastosowania regulacje dotyczące sankcji VAT (do kwoty podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury zapłaconej z zastosowaniem split payment) oraz odpowiedzialności solidarnej nabywcy za zobowiązania podatkowe sprzedawcy. Dodatkowo ustawodawca rezygnuje ze stosowania podwyższonych odsetek za zaległości w VAT powstałych za okres, za który podatnik w przedłożonej deklaracji podatkowej wskazał kwotę podatku naliczonego, której 95% wynika z faktur opłaconych za pomocą systemu split payment. Podatnik korzystający z mechanizmu podzielonej płatności może również liczyć na przyspieszony zwrot VAT. Gdy wraz z deklaracją zostanie złożony wniosek o zwrot nadwyżki podatku VAT na rachunek VAT podatnika Urząd Skarbowy zobowiązany będzie do zwrotu tego podatku w ciągu 25 dni. W sytuacji kiedy podatnik zdecyduje się na wcześniejszą zapłatę podatku z rachunku VAT kwota zobowiązania będzie zmniejszona o kwotę obliczoną na podstawie zaproponowanego wzoru, uzależnioną od kwoty zobowiązania, stopy referencyjnej NBP oraz terminu, w jakim zobowiązanie zostanie uregulowane.
Split payment jest nowym narzędziem do walki z wyłudzeniami podatku VAT. Nie sposób więc odmówić racjonalności celu wprowadzenia tego mechanizmu. Ma on funkcjonować na zasadzie podziału płatności wykonywanej przez nabywcę towaru lub usługi między kontrahentem a urzędem skarbowym. Do nabywcy ma właśnie należeć decyzja czy chce on skorzystać z mechanizmu podzielonej płatności czy też nie. Zapłata kwoty nastąpi na rachunek bankowy przedsiębiorcy oraz na specjalnie do tego wydzielony rachunek VAT, na który trafi kwota odpowiadająca wartości podatku VAT. Nie sposób jednak nie zauważyć, że wprowadzenie tego mechanizmu doprowadzi do swoistego zamrożenia części środków, którymi w innym przypadku przedsiębiorca mógłby czasowo dysponować. Nie może jednak dziwić, że jeśli chodzi o podatki zawsze musi dość do ważenia nie zawsze zgodnych interesów przedsiębiorców i państwa. Na ile mechanizm split payment będzie musiał zostać zmodyfikowany, aby lepiej przystawał do realiów obrotu, to pytanie, na które na ten moment – dopóki system nie została wdrożony – nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi.
Artykuł podesłany przez kancelarię Kantorowski i wspólnicy.
Zostaw komentarz