Nieprawidłowo sformułowane regulaminy to powszechny problem wśród polskich sklepów internetowych. Nie jest tajemnicą, że część przedsiębiorców nie przywiązuje należytej wagi do kwestii ich prawidłowego przygotowania. Warto jednak spojrzeć na konieczność ich sprzędzenia nie jak na prawny wymóg, lecz coś co pozwoli wzmocnić i zabezpieczyć nasz biznes. Co więc należy zrobić, aby nasz regulamin okazał się narzędziem skutecznym i nie naraził nas na nieprzyjemne konsekwencje prawne?

Po pierwsze – nie kopiuj

Skopiowany regulamin niekoniecznie może przystawać do realiów oraz charakteru prowadzonej przez nas działalności. Niestety ale jego uniwersalny wzorzec nie istnieje. Aby dobrze spełniał swoją funkcję, musi być dopasowany do charakteru usług świadczonych przez danego przedsiębiorcę i jednocześnie zabezpieczać jego interesy. Ponadto, trzeba mieć na względzie, że nawet regulaminy dostępne na stronach internetowych dużych podmiotów bywają obarczone błędami prawnymi. Negatywne konsekwencje finansowe związane z ewentualnymi wadliwymi zapisami są często wkomponowane w ryzyko działalności gospodarczej prowadzonej przez te podmioty.

Pamiętajmy również, że regulamin sklepu internetowego jest utworem w rozumieniu przepisów prawa autorskiego. Oznacza to, że osoba sporządzająca regulamin, posiada do niego pełnię praw. Prawa te mogą zostać przeniesione na odrębny podmiot, lecz wyłącznie za jej zgodą. Co za tym idzie, również ingerencja w stworzony utwór może nastąpić jedynie za zgodą podmiotu, któremu prawa autorskie przysługują.

Kopiujący utwór bez wiedzy i zgody autora naraża się więc na szereg sankcji – w tym przede wszystkim roszczeń finansowych. Pokrzywdzony ma bowiem możliwość domagania się stosownego odszkodowania na drodze postępowania cywilnego. Ponadto, przepisy prawa autorskiego przewidują również odpowiedzialność karną m.in. za przywłaszczenie sobie autorstwa.

Klauzule niedozwolone

Kolejną istotną kwestią, o której należy pamiętać podczas przygotowywania regulaminu, są tzw. klauzule niedozwolone. Są to postanowienia zawarte w umowach zawieranych przez przedsiębiorców z konsumentami. Są niedozwolone ponieważ w sposób rażący naruszają prawa klienta oraz zasadę równości stron. Obszerny rejestr klauzul niedozwolonych prowadzi Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Na runku funkcjonuje szereg podmiotów trudniących się analizą regulaminów sklepów internetowych pod kątem występowania ww. klauzul (bądź postanowień mogących być za nie uznane).

Stosowanie tego rodzaju klauzul wiąże się z ryzykiem wytoczenia powództwa przed Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów o uznanie zapisów regulaminu za klauzule niedozwolone. Jeżeli Sąd przychyli się do powództwa przedsiębiorca zostaje obciążony kosztami procesu. Niejednokrotnie zdarza się więc, że sklepy otrzymują od kilku do kilkudziesięciu tego rodzaju powództw, co naraża je dodatkowo na ponoszenie kosztów prawnych prowadzenia tak znacznej ilości spraw.

Naruszenie obowiązków informacyjnych

W relacjach przedsiębiorca – konsument, ten drugi jest z reguły uważany za stronę słabszą. W związku z tym, przepisy nakładają na przedsiębiorcę obowiązek poinformowania – najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową – w sposób jasny i zrozumiały o przysługujących mu uprawnieniach. Regulamin sklepu jest najwłaściwszym miejscem na spełnienie większości z ww. wymogów.

Przykładowo, jeżeli przedsiębiorca nie poinformuje konsumenta m.in. o:

• Kosztach związanych ze zwrotem rzeczy, które poniesie w razie odstąpienia od umowy (m.in. transport, dostarczenie etc.) – konsument nie będzie ponosił tych opłat i kosztów.
• Prawie odstąpienia od umowy:

 – konsument nie poniesie odpowiedzialności za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy,

– prawo to wygaśnie po upływie 12 miesięcy od dnia upływu czternastodniowego terminu na odstąpienie od umowy.

Zbiorowe interesy konsumentów

Należy również mieć na uwadze, że choćby nieumyślne naruszenie obowiązku udzielenia konsumentowi przez przedsiębiorcę prawdziwej, rzetelnej i pełnej informacji może zostać uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. W konsekwencji Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w oparciu o przepisu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Kara nakładana jest w drodze decyzji.

Niezależnie od powyższego, nie dopełnienie obowiązku informacyjnego wynikającego z ustawy o prawach konsumenta stanowi również wykroczenie na gruncie przepisów Kodeksu wykroczeń. Przedsiębiorca, który w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa zawierając umowę z konsumentem nie spełnia wymagań dotyczących udzielania informacji lub wydania dokumentu (zgodnie z ustawą o prawach konsumenta) podlega karze grzywny. Może ona zostać wymierzona w wysokości od 20,00 zł do 5.000,00 zł.

Podsumowując

Najprostszym sposobem na uniknięcie negatywnych konsekwencji jest odpowiedzialne podejście do kwestii właściwego przygotowania regulaminu sklepu internetowego. Jest to istotne nie tylko z punktu widzenia ewentualnych kar finansowych czy kosztów związanych z wytoczonymi powództwami. Prawidłowo przygotowany regulamin przyczynia się do zwiększenia poczucia bezpieczeństwa w związku z prowadzonym biznesem.

Stosując niedozwolone praktyki przedsiębiorca naraża się nie tylko na utratę dobrego imienia ale również na spadek zaufania klientów, a w konsekwencji zmniejszenie zainteresowania proponowanymi przez niego usługami. Umieszczenie sklepu internetowego oraz przedsiębiorcy w rejestrze klauzul niedozwolonych wiąże się z utratą renomy, na którą niejednokrotnie pracuje się latami. Biorąc pod uwagę fakt, że konsumenci stają się z czasem coraz bardziej świadomi swoich praw – sklepy internetowe nie mogące pochwalić się przejrzystym, a co najważniejsze zgodnym z prawem regulaminem, narażają się na negatywne konsekwencje w aspekcie nie tylko finansowym ale i biznesowym.

Stan na 05.07.2017.