Firmy odzieżowe powinny wdrażać kryteria mody zrównoważonej – Ewelina Antonowicz (Sustainable Fashion Institute, Circular Tex Hub)

Jesteś współzałożycielką Sustainable Fashion Institute — czy możesz opowiedzieć więcej o tej inicjatywie, co było inspiracją do powstania startupu, jakie usługi oferujecie oraz do kogo są kierowane?

Ewelina Antonowicz: Sustainable Fashion Institute to rozwijająca się agencja, w ramach której tworzymy platformę i narzędzia do zarządzania transparentnością i łańcuchem dostaw, doradztwo dla biznesu, projektowania i produkcji mody. Oferujemy interdyscyplinarną edukację, specjalistyczne i kreatywne warsztaty we współpracy z ekspertami z branży.

Na co dzień wspieramy również procesy niezbędne do wprowadzania zmian nie tylko w branży odzieżowej, ale w całej branży tekstylnej. Mowa tutaj również o odzieży roboczej, tekstyliach obecnych na przykład w branży motoryzacyjnej i usługowej. W tym roku szczególnie skupiamy się na cyrkularności i na umożliwianiu firmom zawrócenia ich odpadów tekstylnych w ramach recyklingu textile-to-textile. Co to znaczy? Pomagamy z materiałów tworzyć kolejne materiały, a z nich nowe produkty. We współpracy z siecią naszych międzynarodowych partnerów badamy też próby recyklingu obuwia. Pomagamy dostosować się do standardów i norm przyszłości, pokazujemy i oswajamy innowacyjne pomysły, stwarzamy korzystne środowisko dla wdrożenia bardziej przyjaznych materiałów i procesów, które dzisiaj tworzą dużą przewagę konkurencyjną, a za kilka lat mogą być wymogiem. 

Wróćmy jeszcze na chwilę do samego początku ścieżki Twojej kariery. Jak zaczęła się Twoja przygoda z branżą modową?

Chciałam szyć i leczyć, początkowo była to wizja kariery chirurga plastycznego, ale zainteresowanie kreacją i branżą mody przeważyło. Dzisiaj chcę szukać rozwiązań „uzdrawiających”, ale w przemyśle modowym i tekstylnym. Moja przygoda z modą paradoksalnie zaczęła się od tego, że nie dostałam się za pierwszym razem na studia stricte z projektowania ubioru. Szybko skręciłam w stronę zrównoważonego rozwoju i zanim moi rówieśnicy z projektowania ubioru zdążyli te studia skończyć – ja już prowadziłam zajęcia na uczelni jako ekspertka zewnętrzna w ramach wykładów gościnnych o odpowiedzialnej modzie i ekoprojektowaniu. Chcę myśleć, że ciągle jestem na początku swojej kariery i dopiero zaczynam. Średnio kilka razy w miesiącu ktoś, kto zaczyna ze mną współpracę, a potem w dokumentach widzi mój PESEL, mówi: niemożliwe!

Czym się kierowałaś, dobierając wspólników do projektów?

Moją wspólniczką jest Ewa Polkowska, która jest ekspertką w dziedzinie zrównoważonego projektowania ubioru, innowacyjnych materiałów w przemyśle tekstylnym i odzieżowym. Śmieję się, że znalazłam ją na drodze mlecznej, ponieważ pierwszy raz usłyszałam o jej damskiej kolekcji wykonanej z plastikowych butelek z recyklingu oraz protein mleka pochodzącego z nadprodukcji przemysłu spożywczego, zaprezentowanej podczas tygodnia mody w Kopenhadze w 2017 roku pod hasłem „The future of fashion design”. I tak ściągnęłam ją do Polski najpierw na moje wydarzenie w ramach Fashion Revolution, a potem po to, żeby połączyć spojrzenie na system mody od strony strategicznej, ESG, umiejętności spinania złożonych konceptów w całość i jej zainteresowanie innowacjami w plan na Sustainable Fashion Institute. Dobieramy współpracowników do konkretnych potrzeb związanych z naszym modelem biznesowym. Obecnie kompletujemy zespół deweloperów i poszukujemy project managera i specjalisty ds. sprzedaży. 

Byłaś wyróżniona dwukrotnie w półfinale konkursu “Forbes 25 under 25” w kategorii Zrównoważony rozwój i klimat — jak wspominasz tamten okres, czy zaszły od tego czasu jakieś radykalne zmiany w Twoim spojrzeniu na biznes i branżę modową?

Moje pierwsze wyróżnienie w plebiscycie skończyło się na rozmowie z kapitułą, która taktownie zasugerowała mi rozproszenie uwagi na zbyt dużą ilość projektów, które realizuję. Dałam sobie rok, aby zdecydować, w którą stronę chcę się rozwijać. Zrezygnowałam z udziału w fundacji zajmującej się komunikacją na temat klimatu, tworzenia upcyklingowej marki odzieżowej, skończyłam studia ze zrównoważonego rozwoju od razu z wystąpieniem i wyróżnieniem podczas międzynarodowej konferencji naukowej. Wyklarowałam wraz z zespołem strategię dla Fashion Revolution Polska i przemodelowaliśmy model Sustainable Fashion Institute na nieco prostszą platformę, obudowaną szeregiem usług. Wzięłam udział kolejny raz, wtedy już pewna swoich pomysłów i udało mi się dojść do finału. Sustainable Fashion Institute zaczynałam zupełnie od zera, nie mając jednocześnie etatowej pracy – to był czas, który pokazał mi mój upór, konsekwencję i wytrzymałość.

Co jest Twoją motywacją w codziennym działaniu, skąd czerpiesz inspiracje?

Moją motywacją jest po prostu wizja głębokiego oddechu świeżym powietrzem i możliwość picia nieskażonej wody o poranku, w nieco mniej upalny dzień. To wizja bardziej zrównoważonej przyszłości dla mnie i dla przyszłych pokoleń. Prywatnie inspiruje mnie sztuka współczesna i joga, która stale utrzymuje mój kręgosłup fizyczny, jak również ten filozoficzny i moralny w ryzach, pozwala nie tracić sił, zwłaszcza na początku drogi w środowisku start-upów i organizacji pozarządowych.

Pełnisz rolę prezeski polskiego oddziału Fashion Revolution. Czy możesz opowiedzieć coś więcej o tej inicjatywie oraz obszarach, za które jesteś odpowiedzialna?

To organizacja z oddziałami na całym świecie, które skupiają się na transformacji branży odzieżowej w bardziej transparentną i zrównoważoną. Celem Fashion Revolution jest świętowanie pozytywnego wpływu mody na świat oraz wszystkich tych, którzy codziennie się do tego przyczyniają. To duże przedsięwzięcie na skalę globalną, które ma ponownie połączyć poszczególne elementy całego łańcucha dostaw w jedną całość, gdzie każdy pracownik jest ważny i szanowany za swoją pracę.

W oddziale lokalnym działam jako wolontariuszka już od 5 lat. Odpowiadam za budowanie marki Fashion Revolution Polska, reprezentowanie organizacji w mediach, zarządzanie zespołami wolontariuszy, a przede wszystkim wymyślanie akcji, kampanii, wydarzeń i planu działań na kolejne lata. To też konsultowanie i krytyka treści, które pojawiają się z ramienia organizacji i wsparcie bieżących spraw administracyjnych i organizacyjnych.

Brałaś udział w organizacji pierwszych w Polsce targów mody cyrkularnej. Co stanowiło największe wyzwanie w organizacji tego eventu, z jakimi problemami się spotkałaś i w jaki sposób znalazłaś ich rozwiązanie?

Circular Tex Hub stworzyłyśmy z Julią Kaletą, Pauliną Kulik i Ewą Polkowską z poczucia misji, idei. Zupełnie oddolnie. Bez zaplecza finansowego. Każda z nas od lat pracuje w branży mody na zupełnie innych stanowiskach i myślę, że to szerokie doświadczenie, uzupełnianie się, idea i kreatywność dało nam ogromną siłę powołania do życia czegoś nowego. W maju 2022 roku, z potrzeby stworzenia przestrzeni do realnego wdrażania strategii ponownego wykorzystania odpadów, jakie produkuje przemysł modowy – powstała nasza inicjatywa Circular Tex Hub. Łączy ona targi autorskiej mody cyrkularnej, przestrzeń, w ramach której można odkupić zalegające w magazynach tkaniny i prototypy firm odzieżowych (ang. deadstock), panel dyskusyjny z ekspertami z branży oraz upcyklingowy konkurs modowy dla projektantów. Chcemy pomóc zawrócić potencjalne odpady tekstylne ponownie do obiegu poprzez odsprzedaż, upcykling i edukację. Circular Tex Hub skierowany jest nie tylko do entuzjastów zrównoważonej i ekologicznej mody, ale i do aktywnych projektantów, lokalnych marek modowych, studentów projektowania oraz zainteresowanej publiczności. Jury konkursu było pod wrażeniem nie tylko rzemiosła i kreatywności konkursu, ale również pomysłów na wykorzystanie archiwalnych ubrań, z których projektantki stworzyły nowe zaskakujące kolekcje. 

W ramach panelu dyskusyjnego zostały poruszone wyzwania, jakie stoją przed przemysłem modowym i tekstylnym, w związku z wdrażaniem strategii ekonomii cyrkularnej. Zaproszeni eksperci odpowiedzieli na pytania dotyczące materiałów przyszłości, ich wpływu na środowisko, regulacji prawnych, które mają istotny wpływ na zarządzanie zasobami, technologii, recyklingu, wdrażania kryteriów mody cyrkularnej w praktyce, trendów, zarządzania danymi. Celem dyskusji było wyłonienie kluczowych kroków i niezbędnych wskazówek dla polskiej branży mody. Już opracowujemy plan na drugą edycję, która odbędzie się w kwietniu 2023 w celu upamiętnienia dziesiątej rocznicy powstania organizacji Fashion Revolution.

Czy każdy z nas może przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju mody, w jaki sposób?

Oczywiście! Empatia i edukacja – tego nigdy za wiele. Nasze codzienne nawyki, wybory konsumenckie, rozmowy z bliskimi naprawdę mogą działać lawinowo. Mówi się, że nie potrzebujemy garstki perfekcyjnych eko-aktywistów i świadomych konsumentów, a rzeszy tych nieidealnych, zaangażowanych w zmianę na korzyść przyjaznej przyszłości. Jako konsumenci musimy zastanawiać się nad realnymi potrzebami i nie dać się wciągnąć w świat produktów „must have”. Wybierać jakościowe ubrania, najlepiej z certyfikowanych materiałów i ze sprawdzonych źródeł. Chodzi też o to, aby maksymalnie wydłużyć fazę użytkowania naszych ubrań, wymieniać się, wypożyczać, odsprzedawać, szukać ubrań w drugim obiegu.

Za pomocą jakich narzędzi technologicznych możliwe jest osiągnięcie zrównoważonego charakteru działania branży modowej?

Duże zmiany można osiągnąć dzięki wdrożeniu np. oprogramowania do kompleksowego zarządzania przedsiębiorstwem, stanami magazynowymi, odpadami, energią, całym łańcuchem wartości. Chodzi o kompleksową  kontrolę i zarządzanie nie tylko procesami, ale i zasobami w niemal każdym obszarze biznesowym firmy. Systemy zarządzania zasobami zapewniają maksymalizację ich wykorzystanie i zmniejszenie zużycie materiałów. Na przykład: właściwie utrzymany i zarządzany sprzęt w fabrykach odzieży zmniejsza zapotrzebowania na energię, działa dłużej. Kolejnym ważnym obszarem jest na pewno obliczanie śladu ekologicznego nie tylko produktów, ale i całej firmy i jej dostawców. Jako Sustainable Fashion Institute staramy się dodać obie wartości do prototypu platformy, którą właśnie tworzymy. Tworzymy również bazę bardziej zrównoważonych dostawców, co ułatwi firmom ich wybór na podstawie zgromadzonych przez nas danych.

Jakie masz plany biznesowe na najbliższy czas? Czy myślisz o kolejnych projektach?

Moim planem jest nauka i rozwój. A z tyłu głowy myślę o balansie, który nie pozwoli mi się w tym wszystkim zajechać 🙂